Uchwała Sądu Najwyższego w sprawie kredytów frankowych

11 maja 2021 r. miał być przełomowym dniem dla wielu frankowiczów i losu ich umów kredytowych.

Sąd Najwyższy miał dzisiaj w pełnym składzie Izby Cywilnej wydać uchwałę, mającą ujednolicić linię orzeczniczą sądów powszechnych w sprawach kredytów walutowych.

Niestety po raz kolejny nie doszło do wydania rozstrzygnięcia…

Pierwszy powód to alarm bombowy, który na szczęście okazał się fałszywy, ale skutecznie przedłużył procedowanie i czas oczekiwania.

Drugi powód to decyzja, aby zwrócić się dodatkowo o przedstawienie stanowisk w sprawie przez Rzecznika Praw Obywatelskich, Narodowy Bank Polski, Komisję Nadzoru Finansowego, Rzecznika Finansowego, ale także… Rzecznika Praw Dziecka.

Organy te będą miały 30 dni na przedstawienie swoich opinii. A posiedzenie Sądu Najwyższego zostało odroczone na tzw. termin z urzędu.

Jeżeli nie uda się zebrać ww. opinii do połowy czerwca, to całkiem realnym scenariuszem może być podjęcie uchwały już po okresie urlopowym, czyli nawet we wrześniu 2021 r.

Taki tryb postępowania jest rozczarowujący.

Nie tylko z uwagi na pojawiające się wątpliwości natury konstytucyjnej co do statusu tych sędziów Izby Cywilnej Sądu Najwyższego, którzy zostali powołani przez tzw. neoKRS, w tym samej Pierwszej Prezes SN, a w konsekwencji skuteczności i ważności tej uchwały w sądowej praktyce.

Okazuje się, że wiele sądów powszechnych zawiesiło prowadzone postępowania lub w praktyce wstrzymywało swoje rozstrzygnięcia właśnie do momentu podjęcia przez Sąd Najwyższy omawianej uchwały.

Odroczenie ogłoszenia uchwały i przedłużająca się procedowanie nie pomoże w wyjaśnieniu poważnych wątpliwości merytorycznych w sprawach frankowych.

W tej sytuacji trzeba zwrócić szczególną uwagę na inną, choć nieco mniej spektakularną uchwałę (mniejszego bo 7-osobowego składu Izby Cywilnej SN, prawidłowo wybranych „starych” sędziów) z piątku, 7 maja 2021 r.

Nie ma jeszcze pisemne uzasadnienia do treści tego orzeczenia.

Ale w skrócie można już w tym miejscu zasygnalizować, że Sąd Najwyższy stoi na stanowisku, że w przypadku ustalenia nieważności umowy kredytobiorcy i bankowi przysługują dwa odrębne roszczenia. 

Uznał też, że termin przedawnienia na zwrot obu świadczeń biegnie od momentu, gdy umowa stała się nieważna.

Konstrukcja takiego orzeczenia może budzić wątpliwości prawnicze, ale w praktyce oznacza ono, że Sąd Najwyższy opowiada się za twierdzeniem, że klauzule niedozwolone nie wiążą konsumentów od dnia zawarcia umowy. Dopiero zgoda konsumenta (choć trudno sobie to wyobrazić) może naprawić dane postanowienie i przywrócić mu skuteczność, jeżeli jest zgoda ta jest wolna i świadoma. Wówczas konsument przywraca skuteczność z mocą wsteczną. 

Dodatkowo – w przypadku unieważnienia umowy z niedozwolonymi klauzulami – Sąd Najwyższy uznaje, że właściwe jest zasądzanie od banków na rzecz kredytobiorców łącznej kwoty rat kapitałowo-odsetkowych spłaconych od dnia zaciągnięcia kredytu do dnia wyrokowania, i to niezależnie od okresu, który minął od tamtej pory.

Takie rozstrzygnięcie potwierdza przyjęcie korzystnej dla frankowiczów teorię dwóch kondykcji, o której pisaliśmy w marcu:

„Unieważnienie kredytu frankowego – teoria salda czy teoria dwóch kondykcji?”

Na pewno szczegółowo przyjrzymy się temu rozstrzygnięciu, bo może mieć ono istotny wpływ na szereg spraw, które trafiły już do sądów i mogą być kończone w najbliższych miesiącach.

Poczekajmy jeszcze jednak na pisemne motywy tej uchwały.

W tych okolicznościach – naszą rekomendacją jest jednak niezwłoczne podjęcie walki sądowej.

W naszej ocenie dzisiejsza rezygnacja Prezesa Banku PKO BP SA, pomimo politycznych aspektów, nie pozostaje też bez związku ze spodziewanymi uchwałami Sądu Najwyższego oraz sygnalizowanego początku kampanii zawierania ugód z kredytobiorcami.

Pamiętajcie jednak, że ugoda, choć przyspiesza rozstrzygnięcie i ogranicza trochę ryzyko prowadzenia sprawy sądowej, dla banku będzie zawsze korzystniejsza niż dla Was.

O ugodach polecamy naszą krótką publikację:

„Czy przyjąć ugodę banku ws. CHF?”

My ruszamy z pozwami, nie czekając na uchwałę pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego.

A Ty?